پس از انتشار بخشی از مجموعه تلویزیونی «پسران هور» که به‌گفته برخی ناظران، تصویری نامناسب از یک شخصیت قضایی محلی ارائه می‌داد، روابط‌عمومی این مجموعه با صدور بیانیه‌ای از دستگاه قضایی عذرخواهی کرد؛ بیانیه‌ای که هم تأکید بر استناد به منابع تاریخی داشت و هم تلاش برای کاهش سوگیری‌ها و بازگرداندن گفتگو به فضای تاریخی و ملی.
متن و پیام اصلی بیانیه
در بیانیه روابط‌عمومی آمده است که روایت بخشی از قسمت نخست مجموعه بر پایه اسناد و گزارش‌های تاریخی مربوط به روزهای بحرانی دفاع مقدس و وضعیت آوارگان هویزه شکل گرفته است. سازندگان ابراز کرده‌اند که هدف از بازنمایی آن مقطع، نمایش دشواری‌های مردم جنگ‌زده و تلاش‌های سردار شهید علی هاشمی برای حمایت از آنان بوده و هرگونه برداشت به‌عنوان خدشه به شأن قوه قضاییه «تصادفی و ناخواسته» تلقی می‌شود. در پایان بیانیه ضمن قدردانی از همراهی دستگاه قضا، از هرگونه سوءبرداشت پیش‌آمده رسماً پوزش خواسته شده است.
چرا این واکنش مهم است
این رخداد فراتر از یک اختلاف دیدگاه نسبت به یک نما در سریال است و نشان‌دهنده سه واقعیت مهم در میدان تولید محتوای تاریخی-ملی است:
- حساسیت فضای عمومی نسبت به بازنمایی نهادهای رسمی و مقامات؛
- ضرورت دقت در ارجاع به منابع تاریخی هنگام داستان‌پردازی مرتبط با رخدادهای ملی؛
- نقش میانجی‌گرانه روابط‌عمومی‌ها در مدیریت بحران‌های رسانه‌ای و بازسازی اعتماد اجتماعی.
گلوگاه‌های فنی و اخلاقی در بازنمایی تاریخی
کارگردانان و نویسندگان آثار تاریخی همواره میان ضرورت روایت دراماتیک و احترام به سوژه‌های حقیقی یا نهادی توازن برقرار می‌کنند. در این مورد مشخص، چند نکته فنی و اخلاقی قابل توجه است:
- پیش‌از انتشار، مشاوره اسنادی و حقوقی با نهادهای مرتبط می‌تواند از بروز سوءبرداشت‌های احتمالی جلوگیری کند؛
- درج توضیحات تکمیلی (مثل یادداشت سازنده یا پانویس تاریخی) در ابتدای یا انتهای اپیزودهای حساس به مخاطب کمک می‌کند تصویر دقیقی از مرجع روایت ارائه شود.
راهکارهای پیشنهادی برای پیشگیری و مدیریت مشابه
روابط‌عمومی مجموعه ضمن پوزش، می‌تواند گام‌های عملی‌تری نیز برای جبران اعتماد بردارد: دعوت از نمایندگان دستگاه قضایی یا پژوهشگران تاریخ جنگ برای نشست تبادل نظر، انتشار منابع و ارجاعات تاریخی مورد استفاده در نگارش فیلمنامه، و ارائه گزارش شفاف از روند تحقیق و بازبینی محتوای حساس. این اقدامات به‌مرور می‌تواند از تشدید تنش رسانه‌ای جلوگیری کند و فضای گفتگو را به سمت اصلاح و شفاف‌سازی ببرد.
جمع‌بندی
عذرخواهی «پسران هور» مجموعه‌ای از ضرورت‌های واقعی در برخورد با میراث‌های حساس تاریخی را یادآوری کرد: روایت مسئولانه، شفافیت در منابع و آمادگی برای مواجهه با برداشت‌های متفاوت عمومی. اگرچه هنر حق دارد داستان بگوید و نهادها هم حق دارند از شأن خود دفاع کنند، اما بهترین مسیر برای عبور از این‌گونه مناقشات، گفت‌وگوی مستند، دعوت به بازبینی و ایجاد کانال‌های هم‌فکری میان سازندگان و نهادهاست تا هم حقیقت تاریخی حفظ شود و هم مصالح عمومی و اعتماد اجتماعی آسیب نبیند.
من فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی هستم و از همان دوران دانشجویی به نقد ادبی و دنیای کتاب علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با نوشتن یادداشت‌ها و نقد کتاب در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و ویراستار با چندین نشریه فرهنگی و ادبی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس ادبیات و هنر در یک مجله معتبر فرهنگ و ادب فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که پلی باشم بین نویسندگان و خوانندگان و آثار ارزشمند را به جامعه معرفی کنم.
Leave a Reply