مجله خبری فرهنگ و کتاب ( بوکی )

روزنگار فرهنگ و کتاب

مجید قیصری؛ نویسنده‌ای در تقاطع دیده شدن و اعتراض

می‌نویسم که خوانده شود؛ نیاز باشد، اعتراض می‌کنم

مجید قیصری که سال گذشته با رمان «سنگ اقبال» در جایزه ادبی جلال آل‌احمد برگزیده شد، این روزها بیش از هر جایزه‌ای به مخاطبان وفادار و چالش‌های ادبی فکر می‌کند. او معتقد است نوشتن نباید در انزوا بماند و هر فرصتی برای دیده‌شدن و اعتراض—چه در قالب حرف و چه در چارچوب روایت—باید مغتنم شمرده شود.

نوشتن برای دیده شدن و به چالش کشیدن

قیصری تأکید می‌کند: «من برای جایزه نمی‌نویسم؛ می‌نویسم که حرفم دیده شود و به نقد کشیده شود.» او رمان «سنگ اقبال» را نه‌فقط یک اثر ادبی، بلکه آیینه‌ای می‌داند برای بازتاب یک «نخبگی» که پس از سال‌ها مبارزه، ناچار به توقف و سکوت می‌شود. این سکوت نماد جامعه‌ای‌ست که:

  • مبارزان روشنفکرش در میانه جهل و زور عاجز می‌مانند
  • پیوسته فرصت دارد اعتراض کند، هرجا که احساس کند خصوصیاتی از عدالت و انسانیت نقض شده
می‌نویسم که خوانده شود؛ نیاز باشد، اعتراض می‌کنم
می‌نویسم که خوانده شود؛ نیاز باشد، اعتراض می‌کنم

در نگاه قیصری، «انفعال شخصیت» در داستانش نه ضعف فردی که تلنگری‌ است به ما که چطور گاه از آرمان‌ها دست می‌کشیم.

استفاده از همه فرصت‌ها برای ادبیات

او می‌گوید در برابر این پرسش که چگونه هم جوایز «حاکمیتی» را پذیرفته و هم صدای اعتراضش را بلند نگه داشته، اصول روشنی دارد:

  1. هرجا داستان باشد، هستم. چه در مراسم رسمی و چه در مجامع مستقل.
  2. از ظرفیت رسانه‌ها و جوایز برای رساندن پیام به مخاطب بیشتر بهره می‌برم.

قیصری باور دارد این همان «سنگر ادبیات» است که باید در آن ایستاد و نگذاشت روایت غالب، صدای منتقد را خفه کند.

خواندن، تنهایی و بازآفرینی روایت

این نویسنده پرخوانش، بخش مهمی از انگیزه‌اش را در مطالعه گسترده آثار «چاپ‌نشده و ضعیف» می‌داند: مطالعه‌ای که با تنهایی عجین است اما مشعلی برای خلق داستان‌های پرصلابت‌تر. او حتی در شصت سالگی، دست روی پروژه‌های بزرگ می‌گذارد و می‌خواهد آن «اثر غرورآفرین» را بنویسد؛ هرچند می‌داند مسیرش ممکن است بارها عوض شود، اما سراغ هر نداشته که می‌رود، انرژی تازه می‌گیرد.

چشم‌انداز پیش رو

قیصری نمی‌خواهد به تقلید یا الگوگذاری قناعت کند؛ او به‌دنبال بازتعریف رابطه نویسنده و مخاطب است؛ رابطه‌ای که در آن:

  • مخاطب نه مصرف‌کننده منفعل، که همسفر قصه باشد
  • نویسنده نه پیام‌رسان صامت، که اعتراضگری فعال

حالا مسئولیتش را سنگین‌تر از همیشه حس می‌کند و مصمم است روایت‌های پرچالش‌تر ایرانی را همچنان با صدای بلند و قلمی آگاه به معرکه نقد بکشد.

مجله خبری فرهنگ وکتاب (بوکی)

Leave a Reply

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *