آیین رونمایی از دو کتاب «شهرزاد گاهنامه مطالعات قصه‌گویی» و «یاد شهرزاد، چهل خاطره از قصه و قصه‌گویی»، به کوشش سید علی کاشفی خوانساری، بیش از یک رویداد فرهنگی ساده بود. این مراسم، گردهمایی قصه‌گوها، نویسنده‌ها، پژوهشگران و عاشقان قصه بود که هر کدام از زاویه‌ای به این هنر باستانی نگاه کردند و آن را در دنیای مدرن بازتعریف نمودند. این گفتگوها نشان داد که قصه، صرفاً یک سرگرمی یا میراث ادبی نیست، بلکه ابزاری قدرتمند برای ارتباط، آموزش، و حتی درمان و توسعه کسب و کار است.
از قصه‌های کهن تا روایت‌های زندگی
محمود برآبادی، نویسنده پیشکسوت، سخنان خود را با یادآوری ریشه‌های غنی قصه‌گویی در ایران آغاز کرد. او از شب‌نشینی‌های ساده و فراموش‌نشدنی در روستاهای سبزوار گفت، جایی که پدرش، با الهام از «هزار و یک شب» و «شاهنامه»، جانی تازه به قصه‌های کهن می‌بخشید. این خاطرات نشان می‌دهد که قصه از دل زندگی روزمره و تجربه‌های شخصی متولد می‌شود و صداقت و احساس است که آن را ماندگار می‌کند.
همین نگاه را می‌توان در صحبت‌های کاظم اخوان دید. او قصه‌گویی را به کار میکل‌آنژ تشبیه کرد که مجسمه را از دل سنگ خام بیرون می‌کشد. به اعتقاد او، قصه هنری است که از تجربه‌های عمیق انسانی سرچشمه می‌گیرد و هر مخاطبی در بازآفرینی آن شریک است. یک قصه خوب در هر بار خوانش، معنای تازه‌ای می‌یابد، چرا که مخاطب با جهان‌بینی و تجربیات خود به آن روح می‌بخشد.
فراتر از ادبیات: قصه در دنیای مدرن
زهیر طیب، رئیس انجمن نسخ خطی ایران، با نگاهی متفاوت به کاربردهای قصه در دنیای امروز پرداخت. او با طرح این پرسش که آیا قصه، صرفاً بازگویی یک داستان است یا خلق اثری تازه، تاکید کرد که باید به این هنر به عنوان یک ابزار کاربردی نگاه کرد. او اشاره کرد که در عصر دیجیتال، هر استوری در اینستاگرام یا هر ویدئوی کوتاه، نوعی قصه‌گویی است که مستقیماً با کسب‌وکارها، بازاریابی و ارتباطات حرفه‌ای پیوند خورده است. این موضوع نشان می‌دهد که قصه از حاشیه ادبیات خارج شده و به قلب علوم مدیریت و ارتباطات نفوذ کرده است.
علاوه بر این، مهرنوش تنهایی به قدرت قصه در آموزش و توانمندسازی اشاره کرد. او از تجربه خود در قصه‌گویی برای کودکان کم‌شنوا گفت و نشان داد که چگونه قصه‌گویی دوزبانه با استفاده از زبان اشاره، به این کودکان کمک می‌کند تا نه تنها مهارت‌های زبانی خود را تقویت کنند، بلکه اعتماد به نفس و مهارت‌های اجتماعی خود را نیز افزایش دهند. این روش، شکاف میان کودکان با نیازهای ویژه و سایر کودکان را پر می‌کند و بستری برای همدلی و جامعه‌پذیری فراهم می‌آورد.
- قصه ابزاری برای بهبود ارتباطات و بازاریابی در کسب‌وکارها است.
- قصه در آموزش و توانمندسازی کودکان با نیازهای ویژه نقشی اساسی دارد.
دعوت به خلق قصه و آینده پژوهش در این حوزه
سید علی کاشفی خوانساری با ایده‌ای که در دوران کرونا شکل گرفت، این گردهمایی را آغاز کرد و با انتشار دو کتاب، به پژوهشگران و علاقه‌مندان قصه بستر مناسبی برای اشتراک‌گذاری ایده‌ها و تجربه‌ها داد. او با فراخوانی برای جلدهای بعدی «گاهنامه شهرزاد»، از همه پژوهشگران و قصه‌گویان ایرانی دعوت کرد که تجربه‌ها، جستارها و ایده‌های خود را بنویسند.
این فراخوان با پیشنهاد دکتر رامین اردلان تکمیل شد که خواستار توجه ویژه به روایت‌های نسل جدید (نسل Z) شد. او باور دارد که قصه‌گویی می‌تواند پلی میان نسل‌ها باشد و با شنیدن داستان‌های این نسل، می‌توان ریشه‌های مشکلات اجتماعی را بهتر درک کرد. امین حسینی آزاد، مدیر یک جشنواره قصه‌گویی کودکان، با شعار «قصه خودت را بساز!»، این ایده را عملی کرد و نشان داد که با توانمندسازی کودکان برای خلق قصه‌های خود، می‌توان خلاقیت و اعتماد به نفس را در آنان شکوفا کرد.
تجربه تلخ محمود اکبرزاده از «عصمت خون‌جگر»، زنی که با قصه‌گویی برای نجات از مصائب زندگی پول جمع می‌کرد، شاهدی بر این مدعاست که قصه از نیازهای اولیه و عمیق انسان سرچشمه می‌گیرد. این داستان‌ها، نه تنها ابزاری برای بیان مشکلات هستند، بلکه می‌توانند خود راه‌حل و وسیله‌ای برای بقا باشند.
من فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی هستم و از همان دوران دانشجویی به نقد ادبی و دنیای کتاب علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با نوشتن یادداشت‌ها و نقد کتاب در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و ویراستار با چندین نشریه فرهنگی و ادبی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس ادبیات و هنر در یک مجله معتبر فرهنگ و ادب فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که پلی باشم بین نویسندگان و خوانندگان و آثار ارزشمند را به جامعه معرفی کنم.
Leave a Reply