جمعی از کتابداران نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در نامه‌ای رسمی به حجت‌الاسلام پژمان‌فر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، خواستار بررسی جدی وضعیت حقوقی، شغلی و مالی خود شدند. این اقدام، نه صرفاً انعکاس نارضایتی کارکنان، که صدای کُندی است برای هشدار به نظام تصمیم‌سازی فرهنگی درباره بحران پایداری حرفه‌ای کتابداران.
چالش‌های کلیدی
نهاد کتابخانه‌های عمومی پس از جدایی از وزارت فرهنگ و ارشاد، با ساختار مدیریتی نامنسجم و اعتبارات ناپایدار مواجه شد. در کشورهایی که دسترسی آزاد به کتاب و خدمات اطلاعاتی جزو حقوق شهروندی است، کتابداران از جایگاه حرفه‌ای مشخص و مستمری مالی معقول برخوردارند. اما حالا در ایران:
- عدم تخصیص منابع مالی مستمر و معافیت از دریافت کد پرسنلی
- حقوق ناپایدار پرداخت‌شده از فصل پنج به‌جای فصل یک و تأخیر در مزایا
- نبود ردیف شغلی ویژه، فقدان سنوات شغلی و بیمه کامل برای نیروهای رسمی و قراردادی
این نارسایی‌ها نه‌تنها معیشت و انگیزه را تهدید می‌کند، بلکه تداوم مأموریت فرهنگی کتابخانه‌ها—از تقویت سواد اطلاعاتی تا ترویج پژوهش—را زیر سؤال می‌برد.
مطالبات و پیشنهادها
- تعریف ردیف و کد شغلی مستقل برای کتابداران، مشابه معلمان و سایر مشاغل فرهنگی
- بیمه کامل سنوات گذشته و اعمال «فوق‌العاده خاص» و «سختی کار» در احکام حقوقی
- تبدیل وضعیت نیروهای ساعتی به رسمی و ارتقای خودکار درجه و طبقه شغلی
- اختصاص بودجه عمرانی برای نوسازی و استانداردسازی فضاهای کتابخانه‌ای
- تشکیل کارگروه تخصصی با حضور نمایندگان کتابداران در کمیسیون اصل ۹۰
با اجرای این راهکارها، می‌توان نهاد کتابخانه‌ها را از یک ساختار اداری نیمه‌تعطیل به نهادی پویا و پاسخگو تبدیل کرد—جایی که کتابداران نه موظف صرف، که متخصصان شناخته‌شده در ارتقای فرهنگ و سواد عمومی باشند.
من فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی هستم و از همان دوران دانشجویی به نقد ادبی و دنیای کتاب علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با نوشتن یادداشت‌ها و نقد کتاب در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و ویراستار با چندین نشریه فرهنگی و ادبی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس ادبیات و هنر در یک مجله معتبر فرهنگ و ادب فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که پلی باشم بین نویسندگان و خوانندگان و آثار ارزشمند را به جامعه معرفی کنم.