کتاب «یکی‌یدونه دختر» نوشته شیما ناصری که هم‌زمان با هفته دفاع مقدس منتشر شد، از زاویه‌ای کمتر روایت‌شده به تجربه فرزندان شهدا می‌پردازد؛ داستانِ دختری که بزرگ‌شدن در غیاب پدر را با زبانی ساده و دل‌نشین روایت می‌کند و به خواننده نوجوانِ امروز پنجره‌ای به گذشته‌ای می‌گشاید که هم عشق و هم اندوه را توأمان در خود داشت.
خلاصه داستان و مرکز توجه اثر
«یکی‌یدونه دختر» بازآفرینیِ زندگی فاطمه‌سلما ثامنی‌راد است؛ کودکی که از همان روزهای نخست، دلتنگیِ پدرِ رزمنده‌اش چارچوب جهانش را شکل داده و با شهادت او، معنای تازه‌ای از عشق، وفاداری و مسئولیت را می‌آموزد. کتاب با جزئیاتی روزمره و صحنه‌های عاطفی—مانند سکانس مواجهه کودک با تابوت پدر—به مخاطب نشان می‌دهد جنگ فقط در خط مقدم اتفاق نمی‌افتد، بلکه با ضربه‌ای آرام و درونی، خانه‌ها را نیز تغییر می‌دهد.
زبان و مخاطب
نویسنده با انتخاب سبک روان و نزدیک به گفتار کودک، قصه را برای نوجوانان قابل‌لمس کرده است؛ نه قصه‌ای ستایشگرانه و شعارزده، بلکه روایتی انسانی که تلاش دارد تجربه زیسته یک خانواده را منتقل کند. این زبان ساده همراه با تمرکز بر جزئیات احساسی، کتاب را برای کلاس‌های مدرسه، جلسات کتاب‌خوانی و والدینی که می‌خواهند مفهوم ایثار را به زبان کودکانه توضیح دهند مناسب می‌کند.
ارزش ادبی و فرهنگی
این اثر در دل ادبیات دفاع مقدس نقطه‌ای کم‌نور را روشن می‌کند: زندگی فرزندان شهدا. پرداختن به این منظر:
- پیوند عاطفی نسل امروز با تاریخ معاصر را تسهیل می‌کند؛
- فضا را برای گفت‌وگوی میان‌نسلی درباره مصائب و امیدهای آن دوره باز می‌سازد.
کتابی مثل «یکی‌یدونه دختر» می‌تواند الگویی برای نویسندگان نوجوان‌محور باشد تا از زوایای کمتر پرداخته‌شده تاریخ، روایت‌های تازه بسازند.
مخاطب چه بردی خواهد داشت
خواننده نوجوان با همراهی فاطمه‌سلما، ضمن همدلی با دخترک داستان، با مفاهیمی چون تاب‌آوری، نقش مادر در نگهداری حافظه خانواده و چگونگی تبدیل غم به انگیزه برای زندگی آشنا می‌شود. والدین و مربیان نیز می‌توانند از کتاب برای باز کردن بحث‌های حساس درباره جنگ، شهادت و احساسات کودک بهره ببرند.
نتیجه‌گیری
«یکی‌یدونه دختر» کتابی کوتاه اما تأثیرگذار است که از دل تجربه واقعی، داستانی می‌سازد برای خوانندگانی که جنگ را از نزدیک ندیده‌اند اما میراث عاطفی آن را لمس می‌کنند. این اثر نمونه‌ای از ضرورت روایت‌های خرد و محلی در بازخوانی تاریخ است؛ روایت‌هایی که نشان می‌دهد ایثار نه فقط در میدان‌ِ رزم، که در قابِ زندگی‌های روزمره نیز معنا پیدا می‌کند.
من فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی هستم و از همان دوران دانشجویی به نقد ادبی و دنیای کتاب علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با نوشتن یادداشت‌ها و نقد کتاب در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و ویراستار با چندین نشریه فرهنگی و ادبی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس ادبیات و هنر در یک مجله معتبر فرهنگ و ادب فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که پلی باشم بین نویسندگان و خوانندگان و آثار ارزشمند را به جامعه معرفی کنم.
Leave a Reply