مستند «پنگان فلک» ساخته محمد فرزین‌نیا با محوریت بحران آب در ایران، تاریخچه دخالت دولت‌ها در مدیریت منابع آبی و چالش‌های امروزین را بررسی کرده است. این فیلم نشان می‌دهد که چگونه پس از دوران سازگاری اقلیمی و حفر قنات توسط مردم، حکمرانی آب توسط ساختارهای دولتی تغییر کرد و زمینه‌ساز بحران آب در کشور شد.
روایت تاریخی حکمرانی آب در «پنگان فلک»
محمد فرزین‌نیا در «پنگان فلک» با بازخوانی تجربه‌های کهن مدیریت آب، از جمله کندن قنات‌ها، نشان می‌دهد که:
- پیش از حکمرانی متمرکز، مشارکت مردمی در تامین و توزیع آب شکل‌گرفته بود
- ورود نهادهای دولتی و تمرکز قدرت در تصمیم‌گیری‌های آبی، تعادل بین هزینه و مصرف را بر هم زد
این مستند ضمن واکاوی روند تاریخی، بحران آب امروز را نتیجه تغییر فلسفه استفاده از منابع آبی می‌داند و تاکید می‌کند که بدون بازگشت به مدل‌های پایدار، مشکل بی‌آبی عمیق‌تر خواهد شد.
پیشنهادهای «پنگان فلک» برای عبور از بحران آب
در پایان «پنگان فلک»، فرزین‌نیا پیشنهادهایی عملی برای اصلاح حکمرانی آب و کاهش آثار بحران آب مطرح می‌کند:
- انتقال کنترل مدیریت منابع آبی به شوراهای محلی و فعال‌سازی حقابه‌گیران سنتی
- بازنگری در سیاست‌های ساخت سد و تصفیه فاضلاب برای احیای سفره‌های زیرزمینی
اجرای این راهکارها می‌تواند تعادل میان نیاز به آب، بازتولید منابع و عدالت اجتماعی را بهبود بخشد و از تشدید بحران آب جلوگیری کند.
مستند «پنگان فلک» تا حد زیادی به عنوان هشدار و یادآوری ضرورت اصلاح حکمرانی آب در ایران عمل می‌کند. برای عبور پایدار از چالش‌های آبی باید امروزه بازخوانی تجربه‌های گذشته، گفت‌وگوی ملی و همکاری نهادها و مردم را در اولویت قرار دهیم تا بحران آب به فرصتی برای بازسازی حکمرانی منابع طبیعی تبدیل شود.
من فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی هستم و از همان دوران دانشجویی به نقد ادبی و دنیای کتاب علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با نوشتن یادداشت‌ها و نقد کتاب در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و ویراستار با چندین نشریه فرهنگی و ادبی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس ادبیات و هنر در یک مجله معتبر فرهنگ و ادب فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که پلی باشم بین نویسندگان و خوانندگان و آثار ارزشمند را به جامعه معرفی کنم.
Leave a Reply