آیین رونمایی و نقد و بررسی رمان «پس از بیابان» نوشته فرخنده‌سادات صالحی در انتشارات کتاب جمکران برگزار شد و فرصتی فراهم آورد تا مخاطبان و اهل قلم دور میز بررسی آثار تاریخی جمع شوند. این نشست، با حضور نویسنده و مهدی شریفی به‌عنوان منتقد ادبی، به واکاوی شیوه‌های روایت تاریخ در ادبیات داستانی و جایگاه این اثر در گونه «بازسازی تاریخی» اختصاص یافت.
در ابتدای برنامه، مهدی شریفی دسته‌بندی خود از انواع رمان تاریخی را این‌گونه تشریح کرد:
- گزارش تاریخی؛ شرح مستند و پژوهشی رویدادها
- روایت تاریخی؛ انتخاب بخش‌هایی از تاریخ با زبان داستان
- بازسازی تاریخی؛ خلق شخصیت خیالی در بستر وقایع واقعی
شریفی «پس از بیابان» را نمونه‌ای از بازسازی تاریخی دانست که با استفاده از عناصر داستان‌نویسی، مخاطب را به درون حادثه‌ای واقعی می‌برد و نه‌تنها اطلاعات تاریخی ارائه می‌کند، بلکه از خلال همذات‌پنداری با شخصیت‌ها، تجربه‌ای درگیرکننده خلق می‌نماید. او ساختار دایره‌ای رمان را نقطه قوت آن برشمرد؛ روایت از نقطه‌ای آغاز می‌شود و بعد از نمونه‌سازی جزئیات، دوباره به همان نقطه بازمی‌گردد تا تأکیدی بر چگونگی وقوع حادثه باشد.
فرخنده‌سادات صالحی در تشریح روند نگارش گفت که ایده شکل‌گیری رمان از کرامتی برگرفته از زندگی امام‌سجاد (ع) در منابعی چون «تاریخ یعقوبی» و تفسیرهای «نمونه» و «المیزان» آغاز شد. او برای جان‌بخشی به داستان، تحقیق مفصل روی قبیله بنی‌سلیم و ویژگی‌های زندگی بیابان‌گردان انجام داد و پس از سه بار بازنویسی و ویرایش، توانست مرز میان سند تاریخی و تخیل ادبی را به‌گونه‌ای متوازن حفظ کند.
ویژگی‌های برجسته بازسازی تاریخی در «پس از بیابان»
- پرداخت دقیق به شرایط فرهنگی و اجتماعی بیابان‌نشینان با اتکا به اسناد تاریخی
- تلفیق پیرنگ داستانی جذاب با کرامت معصومانه و خصلت‌های شخصیتی شاخص
این نشست با تأکید بر اهمیت رمان‌های تاریخی در حفظ و ترویج میراث فرهنگی پایان یافت. پرسش مهم همچنان باقی است: کدام واقعه یا کرامت کمتر دیده‌شده می‌تواند موضوع رمانی دیگر قرار گیرد تا روایت‌های فراموش‌شده را از دل تاریخ به زبان امروز بازآفرینی کنیم؟
من فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی هستم و از همان دوران دانشجویی به نقد ادبی و دنیای کتاب علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با نوشتن یادداشت‌ها و نقد کتاب در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و ویراستار با چندین نشریه فرهنگی و ادبی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس ادبیات و هنر در یک مجله معتبر فرهنگ و ادب فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که پلی باشم بین نویسندگان و خوانندگان و آثار ارزشمند را به جامعه معرفی کنم.