استاد محمود فرشچیان، چهره ماندگار هنر نگارگری ایران و خالق آثار جاودانه‌ای چون «عصر عاشورا» و «ضامن آهو»، در سن ۹۶ سالگی در ایالات متحده آمریکا چشم از جهان فروبست. به گفته یکی از نزدیکان این هنرمند بزرگ، بنا بر وصیت شخصی‌اش، پیکر وی در زادگاهش اصفهان و در جوار یکی از مفاخر فرهنگی این شهر به خاک سپرده خواهد شد؛ تصمیمی که نشان از عشق عمیق او به سرزمین مادری و ریشه‌های فرهنگی‌اش دارد.
تولد در مهد هنر و آغاز مسیر نگارگری
فرشچیان در چهارم بهمن ۱۳۰۸ در شهر تاریخی اصفهان متولد شد؛ شهری که قرن‌ها به عنوان قلب تپنده هنر و معماری ایران شناخته می‌شود. از همان کودکی، در فضایی آکنده از هنر رشد کرد و علاقه‌اش به نقاشی و نگارگری شکوفا شد. او تحصیلات خود را در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان آغاز کرد و نزد استادانی چون حاج میرزا آقا امامی و عیسی بهادری، فنون تذهیب و نگارگری را آموخت.
تلفیق سنت و نوآوری در آثار فرشچیان
فرشچیان پس از پایان تحصیلات، مدتی در اداره هنرهای زیبا در تهران فعالیت داشت و سپس برای گسترش دانش هنری خود به اروپا سفر کرد. بازدید از موزه‌ها و گالری‌های معتبر جهانی، دیدگاه او را نسبت به هنر گسترش داد و زمینه‌ساز خلق سبکی نو در نگارگری شد. او با بهره‌گیری از خطوط روان، رنگ‌های زنده، ترکیب‌بندی‌های خلاقانه و مفاهیم عرفانی، سبکی منحصر به‌فرد را بنیان نهاد که هم ریشه در سنت داشت و هم نگاهی نو به جهان معاصر.
سبک مینیاتور فرشچیان، تلفیقی از تاریخ، ادبیات، عرفان و باورهای مذهبی بود؛ سبکی که نه‌تنها در ایران بلکه در سطح بین‌المللی مورد توجه قرار گرفت. آثار او، بازتابی از روح ایرانی و جهانی بودند؛ از تابلوهای پرشور مذهبی گرفته تا نقاشی‌هایی با مضامین فلسفی و انسانی.
آثار برجسته و جایگاه جهانی
فرشچیان بیش از ۱۵۰ اثر هنری خلق کرد که در موزه اختصاصی سعدآباد، آستان قدس رضوی و مجموعه‌های هنری در پاریس، نیویورک، شیکاگو و دیگر شهرهای جهان نگهداری می‌شوند. تابلوهایی چون «عصر عاشورا»، «پنجمین روز آفرینش»، «شمس و مولانا» و «کوثر» از جمله آثار برجسته او هستند که در حافظه فرهنگی ایرانیان جای گرفته‌اند.
او در طول عمر هنری خود نمایشگاه‌های متعددی در ایران و خارج از کشور برگزار کرد و جوایز معتبر بین‌المللی را از آن خود ساخت. در سال ۱۳۹۳ نشان «جهادگر عرصه فرهنگ و هنر» را دریافت کرد و در سال ۱۳۹۹ نیز از سوی یونسکو به‌عنوان یکی از گنجینه‌های زنده بشری معرفی شد.
میراثی جاودانه برای نسل‌های آینده
فرشچیان نه‌تنها هنرمند، بلکه آموزگاری بزرگ بود. شاگردان بسیاری در ایران و جهان از آموزه‌های او بهره بردند و راهش را ادامه می‌دهند. سبک خاص او در نگارگری، الهام‌بخش هنرمندان معاصر شده و همچنان در آثار نسل جدید دیده می‌شود.
به گفته «امبرتو بالدینی»، رئیس دانشگاه هنر فلورانس، برای درک آثار فرشچیان باید درک عمیقی از هنر، ادبیات فارسی و تخیل داشت؛ چرا که آثار او فراتر از تصویر، حامل پیام‌های معنوی و فرهنگی هستند.
اگرچه جسم استاد فرشچیان دیگر در میان ما نیست، اما روح او در رنگ‌ها، خطوط و فرم‌های آثارش تا همیشه جاری خواهد بود. اصفهان، ایران و جهان هنر، نام او را با افتخار در حافظه خود حفظ خواهند کرد.
من فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی هستم و از همان دوران دانشجویی به نقد ادبی و دنیای کتاب علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با نوشتن یادداشت‌ها و نقد کتاب در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و ویراستار با چندین نشریه فرهنگی و ادبی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس ادبیات و هنر در یک مجله معتبر فرهنگ و ادب فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که پلی باشم بین نویسندگان و خوانندگان و آثار ارزشمند را به جامعه معرفی کنم.