نمایش «مبانی تاریکی» به نویسندگی مهام میقانی و کارگردانی میلاد شجره از ۳ شهریور در سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رفته است. این اثر ۱۳۵ دقیقه‌ای با روایتی خطی و ساده، از زبان هنرمندان تئاتر درباره تجربه تلخ «از خودبیگانگی» سخن می‌گوید و می‌کوشد مخاطب را در کابوسی نمایشی درگیر کند که مرز زندگی روزمره و اجرای صحنه‌ای را در هم می‌شکند.
روایت خطی با رویکرد کمدی هجو
«مبانی تاریکی» از ساختار خطی بهره می‌برد و ژانر کمدی ــ با رگه‌های هجوآلود ــ را بستر انتقاد به درون تئاتر قرار می‌دهد. بازیگران، در قالب نمایش در نمایش، هر لحظه یک برگ تازه از زندگی خاک‌خوردهٔ خود را مقابل چشم تماشاگر می‌گشایند. این تکنیک «تعلیق» را بی‌دغدغه در پس روایت گردانده و تماشاگر را بدون پیش‌بینی در سفر قهرمان اثر درگیر می‌کند.
سادگی متن؛ ضد تئاتر تزئینی
درخت صحنه‌آرایی و نورپردازی پر زرق‌وبرق جای خود را به متن قدرتمند و روایت منسجم داده است. برخلاف جریان غالب تئاتر تزئینی که نمایش را به «سیرک» بدل کرده، در «مبانی تاریکی» هیچ افکت بصری یا صوتی پیچیده‌ای مخاطب را تحت‌تأثیر قرار نمی‌دهد. همه‌چیز حول ظرفیت کلام و انرژی طبیعی بازیگران می‌چرخد.
ویژگی‌های بارز نمایش:
- تمرکز بر متن و روایت بدون افراط در تزئینات نمایشی
- استفاده از نمایش در نمایش برای خلاقیت در تعلیق
- حفظ خط داستانی منسجم و قابل‌دنبال کردن
- حذف نقش‌های کلیشه‌ای و نزدیک‌کردن بازیگر به خودِ حقیقی
بازیگران در نقش خودشان
سعید چنگیزیان، میلاد شجره، فریال سنگری و دلسا کریم‌زاده در «مبانی تاریکی» نقش‌های خود را بازی می‌کنند. این گزینش جسورانه، در نگاه اول به بازی آسان منتهی می‌شود، اما نمایش مؤکداً از هر بازیگر می‌خواهد همزمان خودِ روزمره باشند و خودِ صحنه‌ای. دشواری حفظ این تعادل، وجهی چالش‌برانگیز در اجرای آنان خلق کرده که قابل تحسین است.
چندصدایی و طرح پرسش بدون پاسخ
متن نمایش با زیر و بم کردن تضادهای اخلاقی و معیشتی کاراکترها، پرسش‌هایی را مطرح می‌کند اما گام بعدی برای حل آن‌ها را برنمی‌دارد. در این ساختار چندصدایی، هر شخصیت ابتدا با خود درگیر می‌شود و سپس در تضاد با دیگری قرار می‌گیرد. این نوع روایت، عمق مضامین «از خودبیگانگی» را به مخاطب عرضه می‌کند و از او می‌خواهد خود پاسخ‌هایی برای این بحران بیابد.
واکنش مخاطبان و چشم‌انداز آینده
تماشاگرانی که پس از اجرا در لابی گرد هم آمدند، از بازگو کردن حس خستگی و در عین حال جذابیتی سخن گفتند که نمایش از دل سادگی‌اش بیرون می‌کشد. بسیاری تأکید کردند «مبانی تاریکی» اثری است که با احترام به شعور مخاطب، زمان نسبتا طولانی نمایش را قابل تحمل کرده است.
«مبانی تاریکی» تا ۴ مهر در سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر اجرا می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند تهیه بلیت خود را از وب‌سایت و گیشه مجموعه دنبال کنند و از تجربه‌‌ای مینیمال اما عمیق در تئاتر ایران بهره‌مند شوند.
من فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی هستم و از همان دوران دانشجویی به نقد ادبی و دنیای کتاب علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با نوشتن یادداشت‌ها و نقد کتاب در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و ویراستار با چندین نشریه فرهنگی و ادبی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس ادبیات و هنر در یک مجله معتبر فرهنگ و ادب فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که پلی باشم بین نویسندگان و خوانندگان و آثار ارزشمند را به جامعه معرفی کنم.